ข้อสังเกต ลักษณะเด่นของอักษรล้านนาทั้ง 3อักษรธรรมล้านนา- ลักษณะการเขียน ต้องใช้ 2 มือ โดยมือข้างซ้าย ใช้จับใบลานไว้ และมีฐานนิ้วโป้งเป็นฐานของเหล็กจารในการหมุนเพื่อเขียนตัวอักษร และมือขวา ใช้จับเหล็กจาร
- เนื่องจากการใช้เหล็กแหลมในการจาร ทำให้ตัวอักษรมีรูปลักษณะที่
ค่อนข้างเป็นวงกลม จึงทำให้ตัวอักษรมีลักษณะเส้นที่เล็ก และส่วน
ปลายอักษรจะมีลักษณะแหลม ส่วนจะแหลมมาก หรือแหลมน้อยนั้น ขึ้นอยู่กับการตวัดเหล็กจาร
- ในรูปตัวอักษร ข บ ป ฝ ผ พ ฟ น ฉ จะ
มีการตวัดเส้นมาด้านหน้าก่อนเล็กน้อย ซึ่งต่างจากตัวอักษรไทย ที่ลากเป็นเส้นตรงลงมาเลย
- เมื่อเขียนแต่ละตัวอักษรจนถึงปลายอักษร จะมีการตวัดขึ้น และลงเป็นจงอยเล็กน้อย เรียกว่า
ป้อกต๊อ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เด่นอย่างหนึ่งของตัวอักษรที่จารลงไป
อักษรฝักขามลักษณะเด่นที่สุดของอักษรฝักขามคือ การตอกด้วยเหล็กลิ่มลงบนหลักศิลา และ ฐานพระพุทธรูป
- รูปอักษร จึงมีลักษณะ
เส้นที่เท่ากันตลอดตั้งแต่ต้นจรดปลาย ส่วนเริ่มตัวอักษร และ ส่วนจบ ตัวอักษร ปลายจะ
มนกลม ไม่แหลม (เว้นแต่ตอกด้วยเหล็กแหลมเช่นฐานพระพุทธรูป)
- เนื่องด้วยการเขียนนั้น ทำโดยการตอกลงบนวัสดุของแข็ง ทำให้ตอกได้ลำบาก ส่งผลให้รูปอักษรมีลักษณะที่ค่อนข้างเป็นเส้นตรง แม้แต่ตัว อ หรือ จ ก็มีลักษณะที่เป็นเส้นตรง มากกว่าเส้นโค้ง
- ลักษณะเด่นอีกอย่างหนึ่ง คือ การ
มีหยักตรงกลางตัวอักษรอักษรไทยนิเทศในแง่ประวัติศาสตร์ความเป็นมา พื้นฐานของตัวอักษรไทยนิเทศ มาจากการผสม ตัวอักษรธรรมล้านนา เข้ากับ ตัวอักษรไทย คือ ใช้วัสดุอุปกรณ์ต่างๆ รวมถึงวิธีในการจารแบบ อักษรธรรมล้านนา แต่ รูปอักษรนั้นเป็นอักษรไทย
- เนื่องด้วยใช้วัสดุอุปกรณ์ต่างๆ รวมถึงวิธีในการจารแบบ อักษรธรรมล้านนา ทำให้รูปอักษรมีลักษณะ
กลมป้อม - อีกทั้งยังมีการตวัด
ป้อกต๊อที่ปลายตัวอักษรเช่นเดียวกันกับ อักษรธรรมล้านนา
- ในรูปตัวอักษร ข บ ป ฝ ผ พ ฟ น ฉ ม ฑ ฆ จะมีการ
ตวัดเส้นมาด้านหน้าก่อนเล็กน้อย เช่นกัน