ก่อนอื่นขอขอบคุณ นิตยสาร ค คน ที่ทำให้อยากตั้งจู๋นี้ขึ้นมา
ก็เป็นนิทานเป็นตอนๆ เล่าจบแล้วจะมีคำถามที่อยากให้ได้ไปขบคิดและเสนอแนวทางการคิดมากัน
อยากให้อธิบายยาวซัก 25-30 บรรทัดโดยประมาณจะได้มีการอ่านระบบวิธีอธิบายหลักการและเหตุผลอย่างจริงจัง
นิทานเรื่องแรก... (กะว่าเดือนละเรื่องก็เหนื่อยละ
)
เป็นเกร็ดเล็กๆ เกี่ยวกับชาย 2 คนที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์
คนแรกชื่อ
โสเครติส ในประวัติศาสตร์มักอธิบายรูปพรรณสัณฐานว่า
เป็นชายหลังงุ้ม หน้างอคอหักแบบปลาทูแม่กลอง วันๆ ไม่ค่อยทำอะไรเอาแต่เดินตั้งคำถามกับคนนุ้นคนนี้ คำถามส่วนใหญ่ของโสเครติสฟังเผินๆ อาจดึงดูดอวัยวะใช้เดินของจิ๊กโก๋ หน้าปากซอยยุคนี้เป้นอันมาก
แต่ลองจินตนาการดูว่าในยุค 200ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งองค์ความรู้และการศึกษายังไม่ถูกเซตเป็นระบบนั้น
บรรดาผู้คนที่เคยนึกว่า "รู้อะไร" มากพอแล้ว พอเจอคำถามของผู้เฒ่าหน้างอคอหักรายนี้ต้อนเข้า สุดท้ายก็จะพบว่าตัวเอง "ไม่รู้อะไรเลย"
โสเครติสสะสมชื่อเสียงในลักษณะนี้ จนเป็นที่รู้จักกว้างขวาง บรรดาเจ้านายใหญ่โตที่พอมองเห็นคุณค่าการศึกษาในสมัยนั้น ต่างก็พากันส่งลูกหลานข้ามน้ำข้ามทะเลมาเรียนกับโสเครติส จนผู้มีอำนาจในยุคนั้นเริ่มหวาดระแวง
สุดท้ายก็มอบข้อหามีการกระทำอันเป็นภัยต่อเทพเจ้า และมอมเมาผู้คนให้สับสน..
ข้อหานี้มีความรุนแรงถึงขั้นต้องเอาชีวิต
ชื่อเสียงของโสเครติสเพิ่มเป็นทวีคูณก็เพราะเหตุการณ์นี้ เพราะเขาเลือกที่จะเผชิญหน้ากับอาญา กลืนยาพิษฆ่าตัวตาย แทนที่จะยอมอ่อนข้อประนีประนอม ทั้งที่ถ้าจะทำก็พอมีทางเอาชีวิตรอดได้
ราว 2000 ปีถัดมา ในยุคที่ศาสนจักรมีอิทธิพลครอบงำชี้เป็นชี้ตายชีวิตผู้คน มีผู้ชายคนหนึ่งชื่อ
กาลิเลโอ กาลิเลอีชายคนนี้เป็นประเภทเชื่ออะไรต้องมีการทดลองและพิสูจน์ให้ประจักษ์กับตา เขาไม่เชื่อว่าลำพังแค่ตรรกะแบบคอมมอนเซนส์ที่ฟังดูเข้าทีจะเป็นจริง ทุกสิ่งต้องทดลองและพิสูจน์ให้ประจักษ์ทั้งสิ้น
การทดลองที่มีชื่อเสียงของกาลิเลโอ เริ่มตั้งแต่มีการหักล้างความเชื่อตามเหตุผลคอมมอนเซนส์ที่บอกว่า เมื่อปล่อยหินสองก้อนที่มีมวลไม่เท่ากัน หินก้อนที่หนักกว่าจะตกถึงพื้นก่อน ซึ่งผลการทดลองปรากฏว่า - ไม่จริง
แต่ที่เป็นเรื่องเป็นราวก็คือ การทดลองส่องกล้องเพื่อนพิสูจน์ว่าโลกกลมและหมุนรอบดวงอาทิตย์ ไม่ใช่แบนและเป็นศูนย์กลางจักรวาลเหมือนที่ศาสนจักรพร่ำสอนผู้คน
พูดแบบนี้ก็มีเรื่องซิท่านเอ๋ย ที่ประชุมศาสนจักรลากตัวกาลิเลโอมาลงทัณฑ์ ในระหว่างขั้นตอนการพิจารณาความนั้น ที่ประชุมได้ถามกาลิเลโอว่า ยังเชื่ออยู่ไหมว่าโลกกลมและหมุนรอบดวงอาทิตย์
ว่ากันว่าเหตุผลที่ทำให้กาลิเลโอถูกลดโทษเหลือเพียงจองจำและยังแอบเขียนตำราความรู้ของเขาได้ต่อไป จนกลายเป็นความรู้ใหม่ให้กับโลกอีกในภายหลังก็คือ ณ นาทีที่อยู่ต่อหน้าที่ประชุมศาสนจักรนั้นกาลิเลโอยอมพูดในสิ่งที่ตรงข้ามกับความเชื่อของตนเอง
ต้องรออีกหลายร้อยปี กว่าที่สำนักวาติกันจะตีพิมพ์แสตมป์รูปกาลิเลโอ กาลิเลอี อันมีนัยแสดงความยอมรับถึงบางเรื่องในอดีต
คำถามที่เวตาลฯ อยากรู้ก็คือ
1. ถ้าไม่นับส่วนที่เป็น "องค์ความรู้" หากคุณผู้อ่านมีบุตรหลาน คุณผู้อ่านจะส่งบุตรหลานของท่านไปรับการศึกษาจากใครในระหว่างผู้ชาย 2 คนนี้
2. โดยรสนิยมส่วนตัว คุณผู้อ่าน "นับถือ" วิถีทางของใครมากกว่ากัน
โปรดอย่าลืมว่าคำตอบไม่มีถูกผิด ไม่มีผลแพ้ชนะเหมือนฟุตบอล ขอแค่ความซื่อสัตย์และคำอธิบายดีๆ เท่านั้น
(พิมพ์เหนื่อยมากเลย
)
